Áp lực cuộc sống khó khăn của thời bao cấp khiến NSND Trần Tiến và NSƯT Lê Mai ly hôn. Song vì hoàn cảnh và cũng vì muốn con cái vẫn có tình cảm của bố và mẹ nên họ vẫn sống chung nhiều năm dưới một mái nhà.

Sự nghiệp của NSND Trần Tiến – cha đẻ NSND Lê Khanh

NSND Trần Tiến là nghệ sĩ gạo cội trong làng sân khấu kịch Việt Nam. Ông cũng là một diễn viên điện ảnh tài năng và một tâm hồn nghệ sĩ đa mang, đa cảm. Từ nhỏ, do học giỏi môn Toán và các môn khoa học tự nhiên nên bố mẹ ông hướng cho ông theo học ngành khoa học kỹ thuật. Tuy vậy, sau này do bén duyên với nghệ thuật đã khiến ông dành cả đời mịn cho sân khấu và phim ảnh.

Ông bắt đầu hoạt động nghệ thuật từ 1954, khởi đầu với Chèo bằng một số vai diễn hề gậy, hề chèo ấn tượng. NSND Thế Lữ và NSND Đào Mộng Long đã phát hiện năng khiếu trời phú của Trần Tiến, nên đã khuyến khích ông đến với kịch nói và sau này là điện ảnh. Năm 1961, ông học khóa diễn viên Trường Nghệ thuật Sân khấu cùng Thế Anh, Ngọc Hiền, Cao Khương, Đoàn Dũng, Trọng Khôi, Thanh Tú, Mỹ Dung… NSND Trần Tiến gắn bó với Đoàn kịch nói Trung ương (nay là Nhà hát Kịch Việt Nam) đến năm 2012 thì nghỉ hưu.

NSND Trần Tiến có nhiều đóng góp cho nền nghệ thuật nước nhà. (Ảnh: Sưu tầm)

NSND Trần Tiến ghi dấu ấn trong lòng khán giả nửa thế kỷ trước qua những vai diễn như Đại Cát trong Quẫn, Đế Thích trong Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Hoài Nghi trong Chuông đồng hồ điện Kremli, Cố vấn ái tình trong Kén rể… Những vai diễn này trở nên nổi tiếng đến mức khán giả cũng gọi ông bằng Đại Cát hay Cố vấn ái tình mà bỏ qua cái tên Trần Tiến của ông. Năm 1997 NSND Trần Tiến nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Không chỉ có những vai chính diện mang đến khán giả những suy tư trăn trở, NSND Trần Tiến còn là một trong những tên tuổi hiếm hoi còn có được thành công trong những vở hài kịch bằng khả năng diễn xuất tài tình hiếm có.Ngoài những vai diễn xuất thần, NSND Trần Tiến còn được kể lại với những lần “tiếm quyền” của đạo diễn để làm cho vai diễn hợp lý hơn, nhiều đất diễn để khai thác nội tâm hơn, dù đó có là những tên tuổi đình đám như Lưu Quang Vũ hay Nguyễn Đình Nghi. Nhờ những đóng góp như vậy nên NSND Trần Tiến là một trong nhưng diễn viên chính “cứng cựa” của sân khấu thời ấy.

NSND Trần Tiến trong vai vua Lý Huệ Tông vở Thái sư Trần Thủ Độ. Ảnh: Đại Mai.

Ông ghi dấu ấn với những vai diễn để đời trong lòng khán giả một diễn viên điện ảnh tài năng và có cuộc sống với những tháng ngày gió mưa phiêu bồng của một tâm hồn nghệ sĩ đa mang, đa cảm. Trong suốt hành trình nghệ thuật, NSND Trần Tiến đã tham gia hơn 20 bộ phim thuộc các thể loại và đề tài khác nhau, trong đó đáng kể như: “Thằng Bờm”, “5 ngày làm Thượng đế”, “Chuyện làng Nhô”, “Hà Nội 12 ngày đêm”, “Những người săn lùng cái đẹp”…

NSND Trần Tiến còn là bố của 3 nữ nghệ sĩ nổi tiếng tài sắc: NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi.

Cuộc hôn nhân kỳ lạ với NSƯT Lê Mai

NSƯT Lê Mai (84 tuổi, quê Hải Phòng) sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. NSƯT Lê Mai kế nghiệp bố mẹ, trở thành một diễn viên kịch sân khấu.

NSND Trần Tiến gặp gỡ và nên duyên với NSƯT Lê Mai khi họ cùng công tác ở Đoàn Kịch nói Trung ương. Họ có với nhau 3 người con gái đều là các nghệ sĩ nổi tiếng. Vì cuộc sống thời bao cấp nhiều khó khăn, gánh nặng kinh tế đè nén lên vai hai người khiến cho tình cảm vợ chồng dần phai nhạt. Năm 1970 hai người ly hôn, khi ấy NSƯT Lê Mai chỉ mới hơn 30 tuổi và cô con gái út Lê Vi mới được 3 tuổi.

Chia sẻ về cuộc ly hôn với NSND Trần Tiến, NSƯT Lê Mai từng nói: “Thời điểm ly hôn không tránh được những khi rơi nước mắt, khi ấy tôi mới ngoài ba mươi. Nhưng tôi không để mình ngã quỵ, không chịu lụy ai. Có chết tôi cũng phải tự mình gắng gượng vượt lên để thấy rằng, không gì làm mình đau khổ được”.

NSƯT Lê Mai và NSND Trần Tiến thủa còn mặn nồng. (Ảnh: Sưu tầm)

Sau khi ký giấy ly hôn NSND Trần Tiến và NSƯT Lê Mai vẫn sống chung trong căn hộ rộng chỉ 24m2 vì kinh tế khó khăn và cũng vì muốn con cái vẫn có tình cảm của bố và mẹ. Gian nhà được ngăn đôi bằng một tấm vách. NSND Trần Tiến ở một bên, bên còn lại là chỗ của NSƯT Lê Mai và 3 cô con gái. Vì vẫn phải sống chung trong một căn nhà dù chẳng còn muốn liên quan tới nhau nên tất nhiên có những điều NSND Trần Tiến và NSƯT Lê Mai vẫn phải chung đụng. Bởi vậy mà những cuộc cãi vã, ghen tuông và mâu thuẫn cứ thế tiếp diễn.

Sau này để tránh phải tiếp xúc, NSƯT Lê Mai dọn hẳn xuống gian bếp ở. Ban ngày bà sẽ mang bếp ra ngoài nấu, nấu xong thì sẽ mang vào cất xuống dưới gầm giường. Khi Lê Vân mua căn nhà rộng 360m2 ở Thụy Khuê (Hà Nội), cả nhà chuyển đến đó sống. NSND Trần Tiến ở phía đầu nhà, NSƯT Lê Mai ở cuối dãy.

NSND Trần Tiến và NSƯT Lê Mai cứ sống chung như vậy dưới một mái nhà cho đến khi con gái lớn là Lê Vân kết hôn. NSƯT Lê Mai chuyển đến căn nhà ở trên phố Phan Đình Phùng sống bên cạnh nhà con gái Lê Khanh cho đến tận bây giờ.

Cuộc sống tuổi xế chiều của NSND Trần Tiến

Về phía NSND Trần Tiến, ông may mắn có một người phụ nữ tên Hạnh gắn bó 20 năm chăm sóc, chia sẻ niềm vui nỗi buồn. Chính NSND Lê Khanh cũng lên truyền hình để gửi lời cảm ơn đến bạn gái lâu năm của bố.

Chị tâm sự: “Bố tôi là NSND Trấn Tiến, một người từng rất đẹp trai và nổi tiếng nên có vô vàn bóng hồng ngưỡng mộ và muốn chăm sóc. Bây giờ, khi 84 tuổi, mặc dù không còn ánh hào quang năm xưa nhưng bố tôi vẫn luôn có một người bạn gái tên Hạnh ngày đêm chăm nom, săn sóc, việc này đã tiếp diễn trong gần 20 năm qua”.

NSND Trần Tiến và 3 cô con gái: Nghệ sĩ Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi. (Ảnh: TL)

NSND Lê Khanh cũng gửi lời cảm ơn đến bạn gái của bố: “Tôi trân trọng và xúc động vô cùng với người bạn gái ấy của bố mặc dù ông không còn cường tráng, phong độ nhưng những gì đẹp của ông vẫn luôn đọng lại trong cô ấy. Nhờ có cô ấy mà những lúc tôi đi xa sẽ yên tâm hơn về bố. Cho nên những người con người cháu phải hãnh diện vì mình có phúc thì cha mẹ mới còn có người thương khi ở tuổi xế bóng. Những điều quý giá ấy dẫu có tiền cũng không thể mua được.

Chắc chắn là cô Hạnh sẽ xem và nếu cô nghe được lời cháu nói thì chúng cháu muốn gửi lời cảm ơn đến cô. Cô đã ở bên cạnh bố cháu khi tuổi cao, sức yếu, đem đến cho bố cháu những niềm vui và hạnh phúc của tuổi già. Cô coi chúng cháu như người nhà và chúng cháu cũng coi cô như thành viên trong gia đình. Xin cảm ơn cô và chúc cho những người lớn tuổi có được tình yêu”.