Đến nay, cuộc tỉ thí huyền thoại giữa Lý Tiểu Long và cao thủ Thiếu Lâm Bắc phái Hoàng Trạch Dân (Wong Jack Man) vẫn còn nhiều tranh cãi và bí ẩn từ lời kể của nhân chứng.

Cuộc tỉ thí giữa Lý Tiểu Long (Bruce Lee) và Hoàng Trạch Dân được tổ chức kín với một số ít người chứng kiến tại khu phố Tàu ở Oakland (Mỹ) vào năm 1964. Khi đó, cả hai đều ở độ tuổi 20. Nhưng đến nay, người thắng kẻ thua vẫn còn nằm trong vòng tranh cãi khi chẳng ai chịu thua ai.
Trong cuốn sách “Bruce Lee: A life”, tác giả Matthew Polly viết, Lý Tiểu Long được sinh ra vào năm 1940 ở khu phố Tàu thuộc San Francisco (Mỹ) nhưng lớn lên tại Hồng Kông. Lý Tiểu Long trở lại thành phố nơi ông được sinh ra vào những năm đầu của tuổi 20 và vẫn theo đuổi võ thuật.

Lý Tiểu Long khi còn sống và người thân luôn cho rằng ông đã thắng Hoàng Trạch Dân

CHỤP MÀN HÌNH

Vào một đêm tháng 8.1964, Lý Tiểu Long đến nhà hát Sun Sing ở khu phố Tàu để biểu diễn kung fu. Cái tên Lý Tiểu Long trở thành một nhân vật gây sự chú ý ở khu phố Tàu sau đó, trong đó khởi đầu từ một cuộc biểu diễn Vịnh Xuân quyền mà ông kết hợp những kỹ năng thực chiến mình từng trải qua và tập luyện trên đường phố Hông Kông. Trong đó, Lý Tiểu Long tuyên bố sốc về võ thuật truyền thống Trung Quốc trong buổi diễn: “Tại Trung Quốc, 80% những gì họ dạy là vô nghĩa. Ở đây, tại Mỹ, nó là 90%. Những con hổ già này, họ không có răng (ám chỉ những bậc thầy kung fu truyền thống Trung Quốc ở San Francisco). Đây không phải là kung fu”.
Tuyên bố của Lý Tiểu Long khiến khán giả ở khu phố Tàu tức giận và đòi “làm thịt” ông trong buổi diễn. Theo tác giả Polly, trước khi rời khỏi sàn diễn, Lý Tiểu Long nói với đám đông phẫn nộ rằng nếu họ muốn nghiên cứu Vịnh Xuân quyền của ông, thì có thể đến tìm tại võ đường của ông ở Oakland. Trong khi đó, đối với tất cả mọi người tại nhà hát Sun Sing tối hôm đó, có vẻ như Lý Tiểu Long vừa đưa ra một lời thách đấu đầy ngạo nghễ đến các võ sư khu phố Tàu. Trong khi đó, bà Linda Lee Cadwell – vợ của Lý Tiểu Long, sau này tiết lộ việc người chồng dạy võ thuật cho người da trắng khiến ông không được lòng giới võ thuật Trung Quốc ở San Francisco.
“Không có mặt tại Sun Sing trong đêm biểu diễn của Lý Tiểu Long, nhưng lời phê bình về những cú đá cao của kung fu Thiếu Lâm Bắc phái đã đụng chạm đến cao thủ Hoàng Trạch Dân. Giống như Lý Tiểu Long, Hoàng Trạch Dân là một cao thủ lão luyện dù ở độ tuổi 20, đã đến Mỹ từ Hồng Kông. Khác với Lý Tiểu Long, Hoàng Trạch Dân tôn sùng truyền thống võ thuật Trung Quốc. Vì vậy, cuộc chiến giữa Lý Tiểu Long và Hoàng Trạch Dân được so sánh là cuộc đối đầu giữa võ thuật hiện đại và với truyền thống”, Polly nói.

Hoàng Trạch Dân (trái) và diễn viên Philip Ng – người đóng vai Lý Tiểu Long trong bộ phim “Birth of the Dragon” nói về cuộc đấu huyền thoại năm 1964

CHỤP MÀN HÌNH TWITTER

Sau nhiều tuần đàm phán, Hoàng Trạch Dân đến võ đường của Lý Tiểu Long tại số 4175 Broadway thuộc Oakland vào tuần đầu tháng 11.1964. William Chen (một võ sư Thái cực quyền) – người kết nối cuộc đấu, đã cố gắng đàm phán một số quy tắc cơ bản (cấm đánh vào mặt, đá háng và chọc vào mắt), nhưng Lý Tiểu Long từ chối.
James Lee, một trong những học trò của Lý Tiểu Long, đã khóa cửa võ đường từ bên trong và ngồi một chỗ gần nơi anh cất một khẩu súng lục ổ quay phòng ngừa trường hợp có thêm bạn bè của Hoàng Trạch Dân xuất hiện gây hấn. Người vợ đang mang thai của Lý Tiểu Long, Linda, là người cũng có mặt ở đó, trong khi Hoàng Trạch Dân và Chen đã mang 4 người khác đi cùng, theo cuốn sách của Polly.

“Khi Hoàng Trạch Dân đưa tay ra bắt tay, Lý Tiểu Long dường như hơi căng thẳng đã tung một cú đấm cực mạnh gò má Hoàng Trạch Dân. Lý Tiểu Long ngay sau đó tiếp tục tung một loạt các cú đấm Vịnh Xuân quyền. Hoàng Trạch Dân liên tục đỡ nhưng Lý Tiểu Long vẫn áp sát. Hoàng Trạch Dân tung một đòn tay vào cổ Lý Tiểu Long gây chảy máu do chiếc vòng đeo tay trong tay áo dài. Lúc này, Lý Tiểu Long nhận thấy máu trên cổ nên đã nổi điên”, tác giả Polly viết.

Cảnh trong phim “Birth of the Dragon” năm 2017 tái hiện cuộc đấu giữa Lý Tiểu Long và Hoàng Trạch Dân

CHỤP MÀN HÌNH

Theo cuốn sách của Polly, cảm nhận sự tức giận của Lý Tiểu Long, Hoàng Trạch Dân quay lại và bắt đầu chạy. Võ sư Thiếu Lâm Bắc phái vấp ngã xuống sàn và Lý Tiểu Long dấn tới đứng trên đầu Hoàng Trạch Dân rồi tung liên tiếp những cú đấm buộc Chen và những người khác kéo Lý Tiểu Long ra.
Bất chấp diễn biến cuộc tỉ thí vẫn còn nhiều tranh cãi, trận đụng độ ở Oakland sau đó đã giúp làm tăng danh tiếng của cả hai võ sĩ, trước khi Lý Tiểu Long hình thành môn phái Triệt quyền đạo và được xem là cha đẻ của võ thuật hỗn hợp (MMA) sau này. Võ sĩ huyền thoại này sau đó gặp bi kịch khi qua đời trong thời điểm đang quay bộ phim nổi tiếng “Enter the Dragon” vào năm 1973.
Hoàng Trạch Dân sau đó được công nhận là võ sư dạy Thái cực quyền và Thiếu Lâm Bắc phái tại Trung tâm Fort Mason (San Francisco) cho đến năm 2005. Các học trò sau đó của Hoàng Trạch Dân sau đó luôn truyền tai nhau rằng, sự phụ của họ đã đánh bại ngôi sao điện ảnh kiêu ngạo (Ly Tiểu Long) trong cuộc tỉ thí vào năm 1964. Hoàng Trạch Dân qua đời vào tháng 11.2018 tại California (Mỹ) và đã để lại nhiều di sản võ thuật với nhiều cuốn sách về Thiếu Lâm Bắc phái được xuất bản.

Những tranh cãi chưa dứt

Theo Polly, sở dĩ Lý Tiểu Long ra tay ngay khi chào hỏi Hoàng Trạch Dân là do William Chen đã xúc phạm người vợ Linda. Trong cuốn sách “Bruce Lee: The Man Only I Knew” vào năm 1975, Linda cho biết cuộc đấu kéo dài 3 phút với chiến thắng cuối cùng thuộc về người chồng Lý Tiểu Long. Trong một cuộc phỏng vấn với trang web Black Belt chưa được xác thực, Lý Tiểu Long từng mô tả cuộc đấu với Hoàng Trạch Dân rằng: “Tôi đã tham gia một cuộc đấu ở San Francisco, và sau một cuộc chạm trán ngắn, con chó cái bắt đầu chạy. Tôi đuổi theo anh ta và, như một kẻ ngốc, tiếp tục đấm vào đầu anh ta. Chẳng mấy chốc, nắm đấm của tôi bắt đầu sưng lên vì đánh vào cái đầu cứng của anh ấy. Ngay lúc đó tôi nhận ra Vịnh Xuân quyền không thực tế và bắt đầu thay đổi cách chiến đấu của tôi”. Tuy nhiên, lời kể của Hoàng Trạch Dân và Chen trên tờ China Pacific Weekly sau đó thì diễn biến cuộc đấu hoàn toàn trái ngược với mô tả từ người vợ của Lý Tiểu Long. Họ cho rằng, cuộc đấu kéo dài hơn 20 phút và sau đó Lý Tiểu Long từ chối công khai kết quả thắng-thua mà đóng cửa võ đường (?). Vì vậy, cộng đồng võ thuật Trung Quốc ở San Francisco kết luận rằng Lý Tiểu Long đã thua cuộc.