Võ Thánh Quan Vũ nổi danh bởi sức chiến đấu hơn người, mệnh danh là “Chiến thần”, nhưng đến cuối cùng, Quan Vũ cũng phải chịu khuất phục trước một viên tướng kém tài hơn mình hơn gấp nhiều lần.

Quan Vũ dũng mãnh cuối cùng bỏ mạng dưới tay một tiểu tướng Đông Ngô.

Mã Trung là một viên tướng không mấy nổi danh, phục vụ cho nhà Đông Ngô thời Tam quốc ở Trung Quốc.

Trong Tam Quốc diễn nghĩa, Mã Trung là bộ tướng của Phan Chương. Khi thua trận Tương Dương – Phàn Thành, Quan Vũ chạy đến Mạch Thành, Quan Vũ đã bị Mã Trung bắt được và dâng cho Tôn Quyền.

Mặc dù vị tướng này không sở hữu võ thuật cao cường, nhưng ông lại là người trực tiếp khiến Quan Vũ mất mạng.

Đây cũng là lý do khiến viên tướng không mấy xuất chúng này được xếp ở vị trí đứng đầu trong bảng xếp hạng những nhân vật có khả năng đánh bại Võ Thánh Quan Vũ, tờ Phượng Hoàng (Ifeng) đánh giá.

Người khiến Quan Vũ mất mạng

Năm 219, Quan Vũ đem đại quân mở chiến dịch công phá Tương Dương và Phàn Thành, khi đó thuộc quyền kiểm soát của Tào Ngụy.

Dự định của Quan Vũ là trước tiên hạ Tương Dương và Phàn Thành, sau đó sẽ tiếp tục, chiếm Nam Dương, tấn công vào Hứa Xương và Lạc Dương, đuổi quân Tào chạy lên phía bắc

Phàn Thành lúc đó do Tào Nhân trấn giữ, Tương Dương do Lã Thường đóng quân. Quan Vũ mang quân tới tấn công Phàn Thành và Tương Dương thì gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ. Quân trong thành do Tào Nhân chỉ huy chỉ quyết thủ, không ra ngoài truy kích.

Tào Tháo lúc đó vừa rút đại quân về tới Trường An, nghe tin Phàn Thành bị uy hiếp nặng nề, vội sai Tả tướng quân Vu Cấm vốn là người được tin tưởng cùng Lập nghĩa tướng quân Bàng Đức mang quân đi cứu viện.

Quân cứu viện của Tào Ngụy không ngờ bị Quan Vũ đánh tan. Quan Vũ chém đầu Bàng Đức, bắt Vu Cẩm.

Quan Vũ trong phim Đại chiến Xích Bích (2008).

Đúng lúc đó, Tôn Quyền nhân cơ hội này liên minh với Tào Tháo, đề nghị được giúp đánh Quan Vũ, đổi lại việc muốn Tào Tháo ủng hộ quân Đông Ngô chiếm Kinh Châu.

Tôn Quyền khi đó vẫn căm ghét Quan Vũ vì từng cự tuyệt việc thông gia nên ra lệnh cho các tướng lĩnh quyết sống mái với quân Thục, bắt bằng được Quan Vũ.

Trong Tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, Mã Trung là tướng dưới quyền Phan Chương.

Quan Vũ và Quan Bình thua chạy đến Mạch Thành thì trúng mai phục của quân Đông Ngô. Quan Vũ ngã ngựa, bị Mã Trung bắt được đem về dâng cho Tôn Quyền.

Tôn Quyền thu phục không được, bèn chém đầu Quan Vũ. Ngựa Xích Thố của Quan Vũ được Tôn Quyền thưởng cho Mã Trung cưỡi, nhưng không được mấy hôm thì chết vì không chịu ăn uống gì.

Lưu Bị nghe tin Quan Vũ chết thì hết sức tức giận, đem đại quân đánh Đông Ngô trả thù, coi Mã Trung là kẻ phải bị tiêu diệt.

Trên thực tế, sử sách Trung Quốc sau này chỉ nhắc đến việc Mã Trung là người khuất phục hai cha con Quan Vũ, nhưng không rõ ai là người trực tiếp ra tay sát hại Quan Vũ.

Các sử gia cho rằng, Mã Trung theo lệnh Tôn Quyền, đem hai cha con Quan Vũ đến nơi khác chém đầu. Thủ cấp Quan Vũ sau đó được đem về cho Tôn Quyền, để Tôn Quyền đem dâng Tào Tháo.

Sử gia Lê Đông Phương coi việc Quan Vũ bị khuất phục dưới tay một viên tiểu tướng như Mã Trung là “chết về tay một nhân vật hạng tư hạng năm, thật đáng than thở, thật đáng đau buồn”.

Mã Trung trong Tam quốc diễn nghĩa

Sử sách Trung Quốc sau này không nhắc đến Mã Trung cũng như cái chết của vị tướng này.

Mã Trung được cho là người đã thừa lệnh Tôn Quyền, lấy mạng Quan Vũ.

Trong Tam quốc diễn nghĩa, Mã Trung được phác họa là người bắn chết tướng Hoàng Trung của Thục Hán, khi đại quân Thục do Lưu Bị thống lĩnh sang chinh phạt Đông Ngô.

Mã Trung được lệnh phục kích sẵn từ trước, đợi khi quân Hoàng Trung chạy đến từ bất ngờ từ trên sườn núi đánh xuống. Mã Trung bắn một phát trúng ngay vào giữa vai khiến Hoàng Trung suýt ngã ngựa. Hoàng Trung khi đó tuổi đã già, sức khỏe yếu nên bị trúng tên và qua đời không lâu sau đó.

Mã Trung từng chạm trán với Quan Hưng, con trai duy nhất còn lại của Quan Vũ. Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung kể rằng, Quan Hưng đi lạc trong rừng, đi chưa được vài dặm, bỗng nghe có tiếng người nói ngựa kêu, tướng đi đầu trong toán quân kéo đến chính là Mã Trung.

Mã Trung thấy Quan Hưng là kẻ giết mất chủ tướng mình liền nổi giận thúc ngựa ngựa xông vào đánh. Quan Hưng thấy Mã Trung chính là người hại cha mình, cũng quyết ăn thua.

Bộ hạ của Mã Trung khoảng 300 người cũng chạy đến tiếp ứng. Hai bên giao chiến bất phân thắng bại thì Quan Hưng có quân ứng cứu nên Mã Trung đành rút chạy, trên đường về được My Phương, Phó Sĩ Nhân hộ tống về doanh trại.

Phó Sĩ Nhân, My Phương là hai tướng từng phục vụ dưới trướng Lưu Bị, nay sang Đông Ngô nhưng vẫn một lòng hướng về Thục.

Hai người bèn bàn nhau giết chết Mã Trung, cắt lấy đầu, cho người dâng lên Lưu Bị. Quan Hưng thấy vậy thiết ngay linh vị Quan Vũ ở trong dinh, dâng đầu Mã Trung cúng tế.